نگاهی دیگر به گرامیداشت ایام محرم

گرامی داشتن ایام محرم وعاشورای حسینی دارای دو بُعد می‌باشد.

۱- بُعد آیینی

۲- بُعد معنوی
در بُعد آیینی مراسم گرامی داشت ایام محرم که توسط مردم عادی انجام می‌شود همه چیز طبق عادت هرساله به طور اتوماتیک انجام می‌شود وهیچ نیازی به فکر اضافه ودرک مسایل معنوی که جوهره اصلی فلسفه‌ای محرم عاشورامیباشد ندارد.
اجرای آیینی مراسم محرم نیازمند هیچ تخصص وتحصیلات عالیه نیست وهر ساله مردم طبق عادت همیشگی اقدام به برپای این مراسم می‌کنند.

کمی مانده به اول محرم ابتدا مکان عزاداری فراهم می‌شود. بعد هم پرچم به مقدار نیاز تهیه می‌گردد.

 وظایف تقسیم می‌شود وهرکسی یک گوشه‌ای از کارا می‌گرد وهیئت آماده اقامه عزامیشود.
از نظر مردمی که برای عزاداری ایام محرم آماده می‌شوند، آخوند باید سخنرانی کند. مردم به حرف‌های روحانی گوش بدهند. زمان گریز (روضه) مردم باید گریه کنند واشک بریزند. زمان دعا همگی دعا کنند واز خدا وند چیز‌های که مدر نظرشان بخواهند. نوحه خوان باید نوحه بخواند. سینه زن باید سینه بزند. آن‌ها یکه قدرت زنجیر زنی دارند باید زنجیر بزنند. کسانی نذری دارند در حد بضاعت کمک مالی بکنند. کادرخدماتی به قدر توان از عزادران پذیرای کنند ودر آخر هم دعا وطلب حاجت‌های بدست نیامده ورخصت شدن مردم تا یک شبی دیگر.
قسمت جالب داستان این است که نحوه‌ای برگزاری ایام محرم بسته به امکانات اشخاص دارد وهیچ قانونی مشخصی برای انجام عزاداری وجود ندارد.
مثلا ایام محرم را می‌شود بدون یک روحانی برگزار کرد. می‌شود بدون حسینه ودر منزل برگزار کرد. می‌شود شام ویا نهارنداد ویا اصلا هیچ پذیرای نکرد ویا اصلا سینه نزد. ایام محرم را می‌شود با تعداد ده نفر تا هزاران نفر برگزار کرد. تعداد شرکت کننده در مراسم ایام محرم از لحاظ شرعی وعرفی هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند.
این فرهنگ وآیین سینه به سینه از پدران ومادران به فرزندان منتقل شده وتبدیل به نوعی کار و وظیفه شده است مانند تمام مراحل زندگی می‌باشد؛ منتها مدت زمان این وظیفه واین کار فقط در ده روز ایام محرم می‌باشد واگر مثلا ده روز بشود ۲۰روز بدون شک کسی در مراسم شرکت نخواهد کرد چون خارج از آیین و رسومات مردمی می‌شود.

 
۲- بُعد معنوی
واما بُعد معنوی ایام عاشورا کاملا متفاوت است.
در بُعد معنوی که مربوط به روحانیون محترم می‌شود برگزاری مراسم رنگ بوی دیگری به خود می‌گرد.
 از نظر یک روحانی در ده روز ایام محرم حتما باید اتفاق مثبت در زندگی مردم رخ دهد. مردم ارشاد شده وبه خدا وپیغمبر نزدیک‌تر بشوند. نذری برای محرم بدهند. اشک برای مظلومیت امام حسین ویارانش بریزند. دروغ نگویند. ریا کاری نکنند. نسبت به همدیگر مهربان بشوند. زن وشوهر دعوا نکنند ویا حداقل کمتر دعوا کنند. پدران به فرزندانش محبت کند وفرزندان هم به پدر ومادر احترام بگذارند وخمس زکات و وجوهات شرعیشان راباید پرذاخت کنند.

***

 در بُعد آیینی عاشورا هیچ اتفاق مهمی رخ نمی‌دهد. مردم طبق عادت وظایفشان را انجام می‌دهند وبعد از ده روز عاشورا وگوش دادن به ده‌ها ساعت سخنرانی، آیه‌های قرآن واحادیث معصومین، روزیازدهم محرم همه چیز مثل قبل می‌شود. بی‌نماز همچنان بی‌نماز می‌ماند. آنکه خمس نمی‌دهد همچنان باقی می‌ماند. گران فروش همچنان گران فروش می‌ماند. دروغگو همچنان دروغگو می‌ماند. بد زبان همچنان بد زبان می‌ماند. بی‌حجاب همچنان بی‌حجاب می‌ماند. بی‌ناموس همچنان بی‌ناموس می‌ماند. دزد همچنان دزد می‌ماند.

مخلص کلام اینکه مردم با اینکه ده روز کمر بسته وبا انگیزه مضاعف عزاداری می‌کنند وشب و روز دعا می‌خوانند وتوبه می‌کند ولی در آخر هیچ چیز تغییر نمی‌کند وآسمان همچنان آبی می‌ماند وخورشید می‌رود ومهتاب می‌آید وهی این چرخه تکرار می‌شود.

در بُعد معنوی قضیه هم همین وضعیت برقرار است.

روحانیون با علم بر اینکه مردم قبل از اینکه در پی یک عمل دینی ومذهبی باشند بیشتر فکر یک مراسم آیینی هستند، پادر میدان کار زار ارشاد وموعظه می‌گذارد به امید اینکه این سال واین ده روز بتواند کسی را به راه راست هدایت کنند، روی منبر می‌رود وساعت‌ها می‌گویند ومیگویند ومیگویند.

 یک پشنهاد

نگارنده به تمامی شیعیان ودوستداران امام حسین پشنهاد می‌کنم مثل یک انسان عاقل کمی فکر کنید وبرای همیشه تکلیفتان را روشن کنید. اگر دنبال مراسم آیینی محرم هستید، دست از سر دین ومذهب وامام حسین ویارانش بردارید وهی شخصیت وکرامت واندیشه وراه روش آنهارا چماق نسازید وبر سر دیگران نکوبید وده روز تمام هیچ آخوندی بیچاره‌ای را دعوت نکنید واگر خودتان را یک مذهبی می‌دانید ودنبال مراسم معنوی ایام محرم هستید، بی‌زحمت آدم بشوید دست از این همه خدا زدگی بردارید ومقداری به سخنان روحانیون گوش دهید وبه خدا، قرآن، احادیث وبه امام حسین وتفکرات واندیشه‌هایش فکر کنید ودست از ریاکاری بردارید وبه صرط المستقیم برگردید.

نتیجه

نتیجه این نبشه اینکه: انکه قمه می‌زند وان یکی که سینه می‌زند ودیگری که نذری می‌دهد وان یکی که هیئت برپا می‌کند وآنکه نوحه می‌خواند وحتی بچه ۴ ساله که در ایام محرم اشک می‌ریزد همه وهمه یک مراسم آیینی بیش نیست.