درباب اقتصاد اسلامی(4)

حج رکن اصلی اقتصاد اسلامی است. 

زیارت کعبه در ظاهر در بین مسلمانان یک امر دینی وفرهنگی است ولی واقعیت اینه که فلسفه ای تاسیس حج ومتعاقبا" واجب کردن  زیارت  آن قبل از اینکه یک امر دینی باشد یک عمل اقتصادی هست.

در قرآن واحادیث جسته وگریخته در باب اقتصادی بودن سفر زیارتی حج اشاراتی شده است ولی  ظاهرا خود جوامع اسلامی هم به این گوشزد(ها) ایمان ندارند زیرا بعد از گذشت 1400 سال وداشتن جمعیتی بیش از یک میلیارد نفر هنوز به وطور جدی درباب اقتصادی بودن حج تحقیقی مفیدی انجام نشده است.

در سالهای اخیر در ایران مختصر تحقیقاتی انجام شده است که بیشتر شبیه آه وناله وافسوس است تا تحقیق اقتصادی حج، محققان ایرانی بیشتر روی  حواشی سفر حج مانند مخارج در ایام حج تفحص کرده تا اصل آن.  

واجب نمودن زیارت خانه خدا در صدر اسلام یکی از کار های نیک پیامبر اسلام بود ودر آن زمان باعث رونق اقتصادی  عربستان آن زمان شد ودین  نو پای اسلام توانست به خوبی ازطریق حاجیان به کسب در آمدبرسند ومشکلات معیشتی شان را بر طرف کنند واین سنت 1400 سال ادامه دارد وهنوز هم کشور عربستان  از این راه ارتزاق میکند ولی متاسفانه مسلمانان کشور های دیگربا نادیده گرفتن جنبه اقتصادی حج وچسبیدن به بعد معنوی آن، نتوانسته اند ازاقتصادی بودن حج استفاده لازم را ببرند.

زیارت حج از لحاظ اقتصادی  می تواند برای عموم مسلمانان مفید باشد. البته به دوشرط

1- شرط اول اینکه روحانیون ومبلغان دینی کمی از بهشت وحوریانش ونهر های شیر وانگور های مست کننده و وعده های کذایی آن وجهنم سوزان  ومخلفاتش فاصله بگیرند وکمی قدم در وادی حقیقت  بگذارند وبرای مردم  جنبه های اقتصادی حج را روشن کنند وهی روی منبر حرس نخورند وجوش نزنند که چرا درآمد حجاج باید به کام وهابی ها میرود؟! روحانیون باید حس حسادت کور کورانه را کنار بگذارند وبه مردم بگویند حج تنها یک  امردینی ومعنوی نیست بلکه حج در وهله اول یک کار اقتصادی هست که می تواند برای عموم مسلمین مفید باشد.

2- شرط دوم متوجه عامی مردم هست.

امروزه  وبا امکانات فعلی  اکثریت مسلمانان واجب الحج هستند ومیتوانند براحتی بدون کدام مشکلی  به زیارت خانه خدا بروند.

در حال حاضرجامعه اسلامی واجب الحج دو نوع اند. نوع اولی کسانی هستند که ثروتمند هستند ولی به خاطر حواشی سفر حج جرئت ندارند راهی خانه خدا بشوند، یعنی این عده وقتیکه  می بینند برای رفتن حج لازم است یک پنجم پول نقد شان به عنوان خمس باید پرداخت کنند، به بهانه های مختلف از سفر حج منصرف می شوند ونوع دوم هم کسانی هستند که هنگام عزیمت به حج دنبال کلاه شرعی میگردند، بدین صورت که بخشی از ثروتش را پاک میکنند وبخشی دیگر را به بهانه های مختلف دست نخورده باقی میگذارد.مثلا اگر 100 میلیون پول نقد داشته باشد مقداری  که برای سفر حج لازم است را پاک والباقی را درحال  سابق رها میکند. این وضعیت به گونه هست که برخی از مسلمین هنگام مردن  به وراث سفارش میکند که  مراسم خاک سپاری وکفن ودفنش را با پول  پاک، یعنی پولی که خمس وزکاتش پرداخت شده است برگزار بکنند.

 ختم کلام اینکه حج  رفتن خوب است وخوب تر این است که مسلمانان سر خدا کلاه نگذارند  وبدون بدون کم وکاست واجبات شرعی  از قبیل خمس وزکاتش را درست وکامل پرداخت کنند،  اگر جنینی بشودبدون شک بخشی عظیمی از مشکلات اقتصادی جامعه ای اسلامی  بر طرف خواهد شد.